Opiaty, to grupa substancji do których należą środki przeciwbólowe działające na receptor opioidowy tj. opium, morfina, heroina, metadon i kodeina. W większości są to substancje otrzymywane z przetworów maku lekarskiego. Przez długi czas opiaty były główną substancją problemową w Polsce, a terapia uzależnienia trwała długo, często wiążąc się z wielomiesięczną izolacją. Obecnie uzależnienie leczy się farmakologicznie, z użyciem tzw. leków substytucyjnych oraz swoistych blokerów. Czym są opiaty? Jak wygląda leczenie uzależnienia? Odpowiedzi w kolejnych akapitach!

Czym są opiaty – mechanizm działania

Pod względem strukturalnym opiaty to naturalne alkaloidy otrzymywane z niedojrzałych makówek. Już od końca lat 70. stosowane są jako skuteczne analgetyki, bowiem działają na ośrodkowe i obwodowe receptory opioidowe, czyli fizjologiczne receptory bólu. Z powodzeniem wykorzystuje się je do leczenia m.in. przewlekłego bólu, kaszlu i biegunek. Niestety również w medycynie odsłaniają swoje mroczne oblicze. Przede wszystkim obniżają napięcie emocjonalne, przez co osoba uzależniona nie zdaje sobie sprawy z powagi stanu zdrowia.

Czym są opiaty w kontekście uzależnienia?

Głównym powodem, dla którego ludzie decydują się na przyjęcie opiatów, jest wprowadzenie w stan euforii. Niejednokrotnie jest to podyktowane modą na przyjmowanie narkotyków, które zmieniają świadomość i pozwalają na złudne oddalanie się od rzeczywistości i problemów. Znaczący wpływ na decyzję o zażywaniu tych substancji ma środowisko oraz pewne cechy osobowości. Badacze wymieniają skłonność do eksperymentowania, nieumiejętność radzenia sobie z problemami i stresem oraz brak obawy przed konsekwencjami.

Opiaty – krótka droga do uzależnienia

Do uzależnienia psychicznego dochodzi bardzo szybko – przyjemny błogostan, jaki pojawia się po przyjęciu opiatów, jest głównym mechanizmem napędowym nałogu. Wiedząc już, czym są opiaty, łatwo wywnioskować, że obniżenie napięcia emocjonalnego całkowicie tuszuje pogarszającą się sytuację. Budowaniu nałogu sprzyja dyskomfort psychiczny pojawiający się po tym, gdy narkotyk przestaje działać (depresja, spadek energii). Podobnie rzecz wygląda z uzależnieniem fizycznym, które nie zależy ani od rodzaju, ani sposobu zażywania opiatów. Z czasem przychodzi potrzeba zwiększenia dawki, aby uzyskać zadowalający efekt. Zjawisko to określamy mianem tolerancji. Zdarza się, że dawki heroiny stosowane przez osoby uzależnione wielokrotnie przekraczają dawki śmiertelne!

Jak rozpoznać uzależnienie?

Objawy przyjmowania narkotyków pochodzących z opium są dość charakterystyczne. W początkowym stadium można zaobserwować lepszy humor i podwyższenie nastroju oraz rozluźnienie. Następnie pojawia się rozdrażnienie, a nawet agresja. U osoby uzależnionej od narkotyków występuje nadmierna senność, zwężenie źrenic, trudności z wypowiadaniem się oraz bladość skóry i obniżenie temperatury ciała. Zażywanie opiatów może wiązać się także ze znacznym obniżeniem masy ciała. W przypadku opiatów istnieje ponadto zagrożenie w postaci chorób zakaźnych, takich jak HIV/AIDS, czy wirusowego zapalenia wątroby. Osoba po przedawkowaniu zapada najczęściej w śpiączkę a do zgonu dochodzi w mechanizmie niewydolności oddechowej.

Sposoby leczenia uzależnienia

Leczenie uzależnienia powinno być kompleksowe. Warto mieć na uwadze, że u osób uzależnionych, duże stężenie opiatów we krwi może być zagrożeniem dla zdrowia i życia. Z tego powodu pierwszym krokiem jest detoksykacja organizmu. Następnie decydujemy się na wdrożenie farmako- oraz psychoterapii. Jedną z najlepszych metod walki z uzależnieniem jest wszycie blokera opiatowego – Naltreksonu. Substancja blokuje receptory opioidowe, w wyniku czego nie mogą na nie oddziaływać dostarczane narkotyki. Leczenie Naltreksonem powinno trwać nieprzerwanie około roku, ponieważ dokładnie po tym czasie wystąpi wygaśnięcie aktywności receptorów opioidowych. Zarówno badania, jak i nasze wieloletnie doświadczenie w leczeniu uzależnień pokazują, że psychoterapia połączona
z terapią naltreksonem pozwala osiągnąć satysfakcjonujące rezultaty. Więcej o tej oraz innych metodach dowiesz się z naszej oferty. Koniecznie zajrzyj również na bloga poświęconego tematyce uzależnień!